POLSKA NAZWA ROWER
Rower to pojazd napędzany siłą mięśni osoby kierującej nim za pośrednictwem przekładni mechanicznej napędzającej jedno (lub dwa) z kół, wprawianej w ruch zazwyczaj nogami.
Początkowo nosił nazwę welocyped lub bicykl i tak właśnie nazywany jest w większości nowożytnych języków europejskich. Polska nazwa pochodzi od brytyjskiej firmy Rover, która jako jedna z pierwszych zaczęła masowo produkować rowery. Rowery tej marki były najszęściej sprzedawane w Polsce i ztąd wzięła popularnoścćtej nazwy (podobnie jak słowem "adidasy" czesto określa się buty sportowe).
Typowy rower jest pojazdem dwukołowym, jednośladowym. Składa się z ramy, dwóch kół, kierownicy, siodełka, oraz mechanizmu napędzającego. Obecnie można spotkać bardzo wiele odmian rowerów np: górski, szosory, trekkingowy, BMX, torowy, tandem, itd...
TABLICE REJESTRACYJNE ROWERÓW
Od 15.09.1936 wprowadzono jednolite tablice rowerowe dla całej Polski. Oto wyciąg z przepisów regulujących wydawanie tablic.
Zastosowanie: rowery, wózki rowerowe poruszane siłą nóg, a od 1937 r. także oraz motocykle o poj. silnika poniżej 100 cm3. Tablicę umieszczano z tyłu za siodełkiem prostopadle do osi roweru.
Barwa i budowa:
Barwy: tło żółte, litery i cyfry czarne tłoczone.
Wygląd:
1. wszystkie województwa poza woj. śląskim:
Jedna litera + 5 cyfr, z czego 2 pierwsze oznaczały województwo. Jako litery nie mogły być używane: F,G,J,O,Q,V. Pod numerem znajdowała się data ważności tablicy tj. napis "1936/1937"
Wymiary: 120 na 76 mm, czcionka: litery i cyfry 35 na 13 mm, grubość kreski 4 mm, cyfry oznaczające lata 20 na 8 mm, grubość kreski 2 mm
Cyfrowe wyróżniki województw:
01-05 - Miasto warszawa
06-08 - woj. białostockie
09-12 - woj. kieleckie
13-16 - woj. krakowskie
17-20 - woj. lubelskie
21-23 - woj. lwowwskie
24-30 - woj. łódzkie
31-33 - woj. nowogródzkie
34-35 - woj. poleskie
36-47 - woj. pomorskie
48-83 - woj. poznańskie
84-85 - woj. stanisławowskie
86-87 - woj. tarnopolskie
88-93 - woj. warszawskie
94-96 - woj. wileńskie
97-99 - woj. wołyńskie
Tablice rejestracyjne z okresu okupacji 1939-1945:
Na terenach okupacji niemieckiej (tak w Rzeszy jak i w GG) każdy powiat (gmina) wydawały tablice według własnego uznania ustalając jej wzory, wymiary, barwy, układu itp. Na terenie okupacji sowieckiej też istniały tablice rowerowe, ale jakie tego nie wiem
Tablice rejestracyjne z lat 1945-46:
Ustalenie wzorów, wymiarów, barw, układu itp tablic leżało w gestii władz powiatowych lub miejskich (gminnych). Najczęściej tablice ztego okresu zawierały rok wydania, nazwę powiatu i kolejny numer - jak w latach 1920-1936. Często tablice te co roku były zmieniane. ich kształty były różne (owalne, kwadratowe itp.).
Tablice rejestracyjne z lat 1947-1948:
Barwa: Tło czarne, obramowanie, litery, cyfry żółte tłoczone.
Budowa: w góry tablicy znajdowała się nazwa powiatu oraz napis ROK 1947/48, na dole 4 lub 5 cyfr.
Brak bliższych danych
Tablice rejestracyjne z okresu 1949-1950/51:
Tablice z okresu 1947/1948 były ważne do 30.09.1949 r. Potem trzeba było je wymienić na tablice z okresu 1949-50/51.
Zastosowanie: Zastosowanie: rowery, wóżki rowerowe poruszane siłą nóg, motocykle o poj. silnika poniżej 100 cm3. Tablicę umieszczano z tyłu za siodełkiem prostopadle do osi roweru.
Barwa i budowa:
Barwy: tło czarne; obramówka, litery i cyfry białe tłoczone.
Budowa:
Jedna litera + 5 cyfr, z czego każde województwo miało określony przedział cyfrowy jednakowy w każdej serii z wyjątkiem serii z literami : J, O., gdzie był inny podział (patrz poniżej). Jako litery nie mogły być początkowo używane: J,O,Q,V, ale można było stosować literę Ł. Od czerwca 1950 r. dopuszczono używanie liter: J, O. Tablice dwurzędowe, na górze litera, myślnik, 2 cyfry, a na dole 3 cyfry.
Wymiary: 88 na 78 mm, czcionka: litery i cyfry 24 na 15 mm, grubość kreski 6 mm.
Przedziały cyfrowe dla poszczególnych województw w każdej serii, z wyjątkiem serii z literami: J, O:
00001-01499 - woj. białostockie
01500-06999 - woj. gdańskie
07000-11499 - woj. kieleckie
11500-18999 - woj. krakowskie
19000-21999 - woj. lubelskie
22000-22999 - Miasto Łódź
23000-30999 - woj. łódzkie
31000-33999 - Woj. olsztyńskie
34000-41999 - woj. pomorskie z/s w Bydgoszczy
42000-59999 - woj. poznańskie
60000-62499 - woj. rzeszowskie
62500-76499 - woj. śląskie z/s w Katowicach
76500-81499 - woj. szczecińskie
81500-82499 - Miasto Warszawa
82501-86999 - woj. warszawskie
87000-92599 - woj. wrocławskie
Dodatkowe przedziały cyfrowe dla poszczególnych województw w każdej serii z wyjątkiem serii z literami: J, O wprowadzone w czerwcu 1950 r.:
92600-95499 - woj. wrocławskie
95000-99500 - woj. poznańskie
99501-99855 - woj. pomorskie
99856-99999 - woj. warszawskie
Przedziały cyfrowe dla województw w seriach z literami J, O wprowadzone również w czerwcu 1950 r.:
J 00001-J 32250 - woj. białostockie
J 32250-J 43250 - woj. gdańskie
J 43251-J 63250 - woj. wrocławskie
J 63251-J 83250 - woj. rzeszowskie
O 00001-O 60000 - woj. śląskie
O 60001-O 99999 - woj. pomorskie
Tablice rejestracyjne z roku 1951:
Tablice z okresu 1949-50 mogły być wydawane jeszcze w 1951 r. aż do wyczerpania zapasów. Po zakończeniu zapasów tablic z okresu 1949-50 można było wydawać tablice poniżej opisane z okresu 1951
Zastosowanie: Zastosowanie: rowery, wóżki rowerowe poruszane siłą nóg, motocykle o poj. silnika poniżej 100 cm3. Tablicę umieszczano z tyłu za siodełkiem prostopadle do osi roweru.
Barwa i budowa (tak jak tablice 1949-50/51):
Barwy: tło czarne; obramówka, litery i cyfry białe tłoczone.
Budowa:
Dwie litery (pierwsza oznaczała województwo) + 3 cyfry. Jako drugie litery nie mogły być początkowo używane: B,D,I,J,O,Q,V z wyjątkiem województwa katowickiego i wrocławskiego, gdzie można było używać jako drugiej litery B. Tablice dwurzędowe, na górze 2 litery, a na dole 3 cyfry.
Wymiary (tak jak tablice 1949-50/51): 88 na 78 mm, czcionka: litery i cyfry 24 na 15 mm, grubość kreski 6 mm.
Wyróżniki literowe województw:
A - woj. białostockie
C - woj. bydgoskie
E - woj. gdańskie
F - woj. katowickie
G - woj. kieleckie
H - woj. koszalińskie
K - woj. krakowskie
L - woj. lubelskie
M - woj. łódzkie
N - Miasto Łódź
P - woj. olsztyńskie
R - woj. opolskie
S - woj. rzeszowskie
T - woj. poznańskie
U - woj. szczecińskie
W - woj. wrocławskie
X - woj. zielonogórskie
Y - Miasto Warszawa
Z- woj. warszawskie
Tablice rejestracyjne z lat 1952-1953:
Najprawdopodobniej w latach 1952-53 nadal wydawano tablice rowerowe z okresów: okres 1949-1950/51 i okres 1951. Potwierdzają to dowody rejestracyjne rowerów z lat 1952-1953.
Tablice rowerowe zaprzestano wydawać w styczniu 1954 r., jednocześnie obniżając podział do 50 cm3 powyżej którego rower z silnikiem był już motocyklem, ale obowiązek rejestracji rowerów istniał do 1964 r. W okresie 1954-64 wydawano jedynie kartę rowerową (taki dowód rejestracyjny roweru). W 1959 r. wprowadzono tablice dla motorowerów, wózków motorowerowych, wózków inwalidzkich z silnikiem i rowerów wielośladowych. Te tablice opisuję już jako uzupełnienie do opisu tablic z 1956 r. i to są już dobrze nam znane tablice białe z czarnymi znakami 2 litery + 4 cyfry, a potem 3 litery + 3 cyfry.
Przez cały okres wydawania tablic rowerowych rowery rejestrowano w Urzędach Gmin.
Tablice wojskowe
Tablice cywilne
Śląsk
Karta rowerowa
Opis polskiego silnika rowerowego "GNOM"
Może na początku dla tych, którzy nie mają zielonego pojęcia o tym co to jest "Gnom" oraz nie wiedzą do czego służy ten jakże wymyślny malutki silniczek, postaram się krótko opisać jego historię.
Początki "Gnoma" sięgają połowy lat 50-tych, kiedy to wyniszczona, powojenna Polska zaczęła się "mechanizować". Na kupno samochodu mogli sobie tylko pozwolić ludzie zamożni lub znacznie zasłużeni dla swej ojczyzny. Wtenczas jednym z najtańszych i najpopularniejszych środków lokomocji były motocykle, mopedy i rowery. Nas interesować będzie ta ostatnia pozycja. Otóż nowo powstałe Zakłady Wyrobów Metalowych we Wrocławiu (późniejszy zakład WSK we Wrocławiu) na skutek braku zamówień, zaczęły rozglądać się za dodatkową produkcją. Wtedy to zespół konstruktorów przystąpił do opracowywania polskiego silnika doczepnego do roweru o symbolu roboczym "R01" (gdzie "R" oznaczało rowerowy). Prace nad silniczkiem trwały w rekordowo szybkim tempie i już po upływie kilku miesięcy przedstawiono gotowy projekt, który natychmiast wdrożono do produkcji aby zaspokoić potrzebę rynku na te produkty. Silnik otrzymał nazwę "Gnom R-01" a jego produkcja ruszyła w 1957 roku. "Gnom" szybko zyskał pochlebną opinię, mimo kilku drobnych wad. Jedną z najbardziej dokuczliwych był bardzo duży moment żyroskopowy i trudność pokonywania zakrętów, poza tym rolka napędowa bardzo mocno zdzierała opony, które w tych czasach były na wagę złota. Stosowano dwie podstawowe barwy "Gnoma" - były to kolory czarny i ciemny wiśniowy ze stylizowanym napisem "Gnom" na zbiorniku paliwa i pokrywie iskrownika. Data zakończenia produkcji "Gnoma" nie jest dokładnie znana, ale niektóre źródła podają rok 1960.
Nie wiadomo również do końca, ile w przybliżeniu udało się ich wyprodukować, ale z całą pewnością do dzisiejszych czasów przetrwało ich niewiele.
masa w stanie użytkowym - 11kg.
pojemność skokowa - 45ccm.
ilość cylindrów - 1
pojemność zbiornika paliwa- ok.1L.
maksymalna prędkość - ok.35km/h.
prędkość użytkowa - 25km/h.
typ pracy - dwusuw.
mieszanka oleju z paliwem - 1 : 20
chłodzenie - powietrzem, obiegiem wymuszonym.
moc - 0,7 KM.
iskrownik - 20W
